1. Khái niệm và vai trò của hợp đồng thử việc
Hợp đồng thử việc là quan hệ thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động nhằm kiểm tra, đánh giá năng lực, phẩm chất và kỹ năng làm việc của người lao động trước khi ký hợp đồng lao động chính thức. Hợp đồng thử việc giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro tuyển dụng sai người, đồng thời giúp người lao động đánh giá môi trường làm việc.
2. Thời hạn thử việc theo quy định pháp luật
Theo Điều 25 Bộ luật Lao động 2019, thời hạn thử việc được quy định dựa trên tính chất, mức độ phức tạp của công việc. Thời gian thử việc tối đa là:
a. 06 ngày làm việc đối với công việc yêu cầu kỹ năng thấp.
b. 30 ngày làm việc với công việc yêu cầu trình độ trung cấp, cao đẳng.
c. Không quá 60 ngày làm việc đối với công việc yêu cầu trình độ đại học.
d. Không quá 180 ngày đối với công việc quản lý doanh nghiệp, quản lý cấp cao.
3. Quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng thử việc
a. Người lao động có quyền hưởng lương, bảo hiểm xã hội và các chế độ theo thời gian thử việc.
b. Người sử dụng lao động có quyền đánh giá, chấm dứt thử việc khi người lao động không đáp ứng yêu cầu công việc.
c. Cả hai bên có quyền đơn phương chấm dứt thử việc mà không cần báo trước, không phải bồi thường (Điều 27 Bộ luật Lao động 2019).
4. Điều kiện và hiệu lực khi chấm dứt hợp đồng thử việc
a. Người sử dụng lao động chỉ được chấm dứt thử việc khi có lý do xác đáng, người lao động không đạt yêu cầu.
b. Việc chấm dứt hợp đồng thử việc phải tuân thủ các quy định pháp luật về thông báo và không được coi là đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động.
c. Người lao động không được hưởng các quyền lợi của người lao động chính thức khi hợp đồng thử việc kết thúc do không đạt yêu cầu.
5. Ví dụ minh họa từ thực tiễn pháp lý
Bản án số 69/2025/LĐ-PT ngày 23-7-2025 của Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh giải quyết tranh chấp đơn phương chấm dứt hợp đồng thử việc giữa ông Huỳnh Văn T và Công ty Cổ phần Sản xuất – Thương mại – Dịch vụ T2. Trong vụ án, tòa án xác định:
a. Thời gian thử việc của ông T phù hợp với quy định pháp luật (giai đoạn thử việc 2 tháng và gia hạn 1 tháng).
b. Công ty T2 có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng thử việc do ông T không đạt yêu cầu, việc chấm dứt không phải bồi thường. Căn cứ khoản 2 Điều 27 của Bộ luật lao động 2019
c. Không có hợp đồng lao động chính thức ký kết sau thời kỳ thử việc, do đó công ty không vi phạm về hợp đồng lao động chính thức.
d. Tòa án giữ nguyên bản án sơ thẩm, bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ của cả hai bên theo quy định của luật lao động.
6. Kết luận
Chấm dứt hợp đồng thử việc là quy trình pháp lý cần được thực hiện đúng theo quy định Bộ luật Lao động, đảm bảo quyền lợi cho cả người lao động và người sử dụng lao động. Tổ chức, cá nhân cần nắm rõ thời hạn, điều kiện chấm dứt và hậu quả pháp lý để tránh tranh chấp, bảo vệ quyền lợi hợp pháp khi kết thúc hợp đồng thử việc.
